UOT 94
https://doi.org/10.30546/3006-0346.2025.3.87.583

ALİYƏ HACIYEVA
Milli Azərbaycan Tarix Muzeyinin dissertantı,
Azərbaycan Universiteti, müəllim
E-mail: [email protected]
https://orcid.org/0009-0005-8979-1498

Xülasə
Məqalədə Türkiyə-Azərbaycan strateji tərəfdaşlıqlarının yaranması tarixinə toxunulmuş, ilk əlaqələrin yaradıldığı dövrlərdən Azərbaycanın Türkiyə üçün strateji əhəmiyyəti və Türkiyənin Azərbaycan üçün strateji əhəmiyyəti məsələləri araşdırılmışdır. Həmçinin Qarabağ münaqişəsi zamanı Türkiyənin mövqeyi, problemə yanaşması araşdırılmışdır. Türkiyənin Qarabağ münaqişəsində mövqeyi 3 mərhələyə ayrılaraq, tədqiq olunmuşdur. Qarabağ münaqişəsinin ilk mərhələsində Türkiyə münaqişəyə İttifaqın daxili işi kimi baxmışdır. Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra və ermənilərin Azərbaycanın tarixi torpaqlarını işğalı və günahsız əhalinin qətlə yetirilməsindən sonra Türkiyənin münaqişəyə mövqeyi dəyişmiş və Ermənistanla əlaqələrində dəyişikliklər baş vermişdir. Münaqişə boyunca Azərbaycana verdiyi dəstək və II Qarabağ müharibəsindən sonra həyata keçirilən bərpa və yenidənqurma layihələrində iştirakı məsələləri araşdırılmışdır.

Açar sözlər: Türkiyə, Azərbaycan, Qarabağ münaqişəsi, bərpa və yenidənqurma.

Алия A.ГАДЖИЕВА
СТРАТЕГИЧЕСКОЕ ПАРТНЁРСТВО АЗЕРБАЙДЖАНА И ТУРЦИИ И ПОЛИТИКА ВОССТАНОВЛЕНИЯ И РЕКОНСТРУКЦИИ В КАРАБАХЕ В ПОСТКОНФЛИКТНЫЙ ПЕРИОД В КОНТЕКСТЕ АЗЕРБАЙДЖАНО-ТУРЕЦКОГО СОТРУДНИЧЕСТВА

РЕЗЮМЕ
В данной статье рассматривается история формирования стратегического партнёрства между Турцией и Азербайджаном, начиная с первых этапов установления двусторонних отношений. Исследуется стратегическая значимость Азербайджана для Турции, а также значение Турции для внешнеполитического и геоэкономического курса Азербайджана.Особое внимание уделяется позиции Турции в период нагорно-карабахского конфликта, а также её подходу к урегулированию данного вопроса. Позиция Турции в отношении конфликта проанализирована поэтапно и условно разделена на три периода. На первом этапе Турция рассматривала конфликт как внутреннее дело Советского Союза. Однако после обретения Азербайджаном независимости и начала вооружённой агрессии Армении, сопровождавшейся оккупацией исторических территорий Азербайджана и массовыми убийствами мирного населения, позиция Турции изменилась, что привело к пересмотру её отношений с Арменией.В статье также анализируется поддержка, которую Турция оказывала Азербайджану на протяжении конфликта, а также её активное участие в послевоенных восстановительных и инфраструктурных проектах на освобождённых территориях после Второй Карабахской войны. Эти процессы рассматриваются как важный элемент углубления двустороннего сотрудничества в политической и экономической сферах в постконфликтный период.

Ключевые слова: Турция, Азербайджан, Нагорно-Карабахский конфликт, восстановление и реконструкция.

Aliya A.HAJIYEVA
AZERBAIJAN–TURKEY STRATEGIC
PARTNERSHIP AND POST-CONFLICT
RECONSTRUCTİON POLICY IN
KARABAKH IN THE CONTEXT OF
AZERBAIJAN–TURKEY COOPERATION

SUMMARY
The article examines the historical development of strategic partnerships between Turkey and Azerbaijan, focusing on the establishment of their initial relations and the evolving mutual strategic significance of each country for the other. It investigates Azerbaijan's importance within Turkey's regional policies and, conversely, Turkey’s vital role in Azerbaijan’s geopolitical and economic orientation.Additionally, the study explores Turkey’s position during the Nagorno-Karabakh conflict, analyzing its approach to the issue in detail. Turkey’s stance on the conflict is divided into three chronological phases. In the first phase, Turkey considered the conflict as an internal matter of the Soviet Union. However, following Azerbaijan’s declaration of independence and the occupation of Azerbaijani historical territories by Armenian forces, accompanied by civilian massacres, Turkey’s position underwent a substantial shift, leading to a reevaluation of its relations with Armenia.The article also addresses Turkey’s support for Azerbaijan throughout the conflict and its active participation in post-war reconstruction and rehabilitation initiatives following the Second Karabakh War. These efforts demonstrate the deepening of bilateral cooperation in both political and economic dimensions during the post-conflict period.

Keywords: Turkey, Azerbaijan, Nagorno-Karabakh conflict, reconstruction and rehabilitation.