УДК 336.74; 336.748.12
DOI:10.30546/3006-0346.2023.6.78.161

ДЖАВИД САФАРОВ
Докторант кафедры «Мировая экономика»
Бакинского Государственного Университета
E-mail: [email protected]

Xülasə:
Bu məqalə valyuta böhranları probleminə həsr olunub. Bu mövzu həmişə böyük problem olub. O, müxtəlif ölkələrin milli iqtisadiyyatlarına pulun daxil olması ilə başladı. Hazırda maliyyə bazarları qloballaşan mühitdə fəaliyyət göstərir. Bu fakt böhranların tezliyinin və onların real iqtisadiyyata təsirinin kəskin artmasına kömək edir. Bu isə, öz növbəsində, iqtisadçılar və maliyyəçilər arasında böhranın qarşısının alınmasına və onun nəticələrinin aradan qaldırılmasına böyük maraq yaradır.
Azərbaycan qlobal iqtisadi struktura sürətlə inteqrasiya edir və həm inkişaf etmiş, həm də zəif inkişaf etmiş ölkələrlə geniş iqtisadi əlaqələrə malikdir. Buna görə də qlobal maliyyə böhranları hər zaman bu ölkənin iqtisadiyyatına təsir edir. Azərbaycanın ümumi iqtisadiyyatına diqqət yetirsək, görərik ki, ÜDM-in artımının əsas səbəbi işsizliyin və inflyasiyanın azalması, habelə, neftin və neft emalı məhsullarının qiymətlərinin artması kimi nikbin proqnozlardır.
Qlobal böhran başa çatdıqdan sonra dünya bazarlarında neftin qiymətinin aşağı düşməsinin milli iqtisadiyyat üçün müəyyən çətinliklər yaratdığını müşahidə etmək olar. Bu məqalə qlobal maliyyə, iqtisadi və valyuta böhranının Azərbaycan iqtisadiyyatına makro və mikro səviyyədə təsirini araşdırır.
İqtisadi nəzəriyyədəki son inkişaflar böhran mexanizmini daha yaxşı müəyyənləşdirir və böhranın qarşısının alınması, habelə böhrandan sonrakı sabitləşmə üçün daha yaxşı alətlər təqdim edir. Lakin pandemiya ilə əlaqədar yaranmış iqtisadi və maliyyə böhranı alim və mütəxəssisləri bu problemin həlli üçün tamamilə yeni və qeyri-adi yollar tapmağa vadar edir.

Açar sözlər: valyuta böhranları, investisiysa tələbatı, konyuktura, maliyyə bazarları, real iqtisadiyyat, böhrandan sonrakı vəziyyət.

summary:
This article is devoted to the problem of currency crises. This topic has always been a big problem. It started with the inflow of money into the national economies of different countries. Currently, financial markets operate in a globalized environment. This fact contributes to a sharp increase in the frequency of crises and their impact on the real economy. This, in turn, creates great interest among economists and financiers in preventing the crisis and eliminating its consequences.
Azerbaijan rapidly associates to the world economic structure and wide economic connections with developed and underdeveloped countries. That’s why, global financial crises always affect the economy of the state, If we give attention to the common economy of Azerbaijan, we can observe that the key reason of GDP growth, reduce of the unemployment , the inflation rate’s descend and increase of the level of other optimistic economical developments is rising of oil prices and oil processing.
When the global crises are over, one can observe that fall in oil prices in the world markets create some hardships for national economy. In this work the impact of the global financial-economic, as wel as, the currency crises on Azerbaijani Economy on macro and micro levels.
Recent developments in economic theory better define the crisis mechanism and provide better tools for crisis prevention and post-crisis stabilization. However, the economic and financial crisis caused by the pandemic forces scientists and specialists to find completely new and unusual ways to solve this problem.

Key words: currency crises, investment demand, conjecture, financial markets, real economy, post-crisis situatio.