UOT 1
https://doi.org/10.30546/3006-0346.2025.3.87.647

Röya Mirzəbəyova
AMEA Z.M.Bünyadov adına
Şərqşünaslıq İnstitutunun elmi işçisi,
AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun
doktorantı
E-mail: [email protected]
ORCID: 0000-0002-1614-5103

XÜLASƏ
Müasir elmin köklərinin tədqiqi problemi həmişə müzakirə edilmiş məsələlərdən biridir. Elmin köklərini Yunan, Roma, İslam, Hindistan və Çin sivilizasiyalarında axtaranlar mövcuddur. Çox zaman müasir elm Qərb elmi adı altında təqdim edilir. İslam dünyasında elm tarixinin Qərb tərəfindən tədqiqi və təhlilinin başlanğıc tarixi XIX əsr hesab olunsa da, bu tarixi formalaşdıran mühüm mərhələlər olmuşdur. Tədqiqatda müsəlman şərqində elmi biliklərin Qərb tərəfindən öyrənilməsinə səbəb olmuş mühüm tarixi hadisələr öz əksini tapmışdır. Bu hadisələr nəticəsində Avropa tarixşünaslığında İslami tədqiqatlar başlanılmışdır. Məqalədə sistematik metoddan istifadə edilərək Qərbin İslam dünyasında elmi araşdırması haqqında ilkin məlumatlar toplanmış və tarixi ekskurs və fenomenoloji yanaşma metodu vasitəsilə şərqşünas və tarixşünas alimlərin orta əsrlər İslam dünyasında elm tarixinin tədqiqində rolu araşdırılmışdır.

Açar sözlər: İslam, elm tarixi, şərqşünaslıq, Qərb, tarixşünaslıq.

EMERGENCE OF ISLAMIC SCIENCE IN WESTERN LITERATURE
SUMMARY
The study of the seeds of modern science is always one of the issues discussed. The roots of science are available in Greek, Rome, Islam, India and Chinese civilizations. Modern science is often presented under the name of the Western scientific. The 19th century is considered as the starting date of the study and analysis of the Medieval Islamic science in the West. Till this period, there have been important stages. The study reflects important historical events that have caused the learning of scientific knowledge in the Muslim East by the West. As a result of these events, Islamic studies have begun in western historiography.
The article collects preliminary data on the Islamic world in Western scientific research using a systematic method and examines the role of orientalists and historians in the study of the history of science in the medieval Islamic world through the method of historical excursion and phenomenological approach.

Keywords: Islam, history of science, oriental studies, West, historiography.
ВОЗНИКНОВЕНИЕ НАУКИ В ИСЛАМСКОМ МИРЕ В ЗАПАДНЫХ ИССЛЕДОВАНИЯХ
РЕЗЮМЕ
Проблема изучения истоков современной науки всегда была одной из самых обсуждаемых тем. Есть те, кто ищет корни науки в греческой, римской, исламской, индийской и китайской цивилизациях. Современную науку в основном представляют под названием западной науки. Хотя начало исследования и анализа истории науки в исламском мире западными учеными восходит к XIX веку, были важные этапы, сформировавшие эту историческую концепцию. В исследовании отражены важные исторические события, ставшие причиной изучения научных знаний мусульманского Востока Западом. В результате этих событий в европейской историографии были начаты исламские исследования. В статье используется систематический метод сбора предварительных данных о западных научных исследованиях в исламском мире, а роль востоковедов и историков в изучении истории науки в средневековом исламском мире рассматривается с использованием метода исторического экскурса и феноменологического подхода.

Ключевые слова: ислам, история науки, востоковедение, Запад, историография.