UOT 33
https://doi.org/10.30546/3006-0346.2025.3.87.594
Talat Alizada
Nakhchivan State University, PhD student
E-mail: [email protected]
https://orcid.org/0000-0002-2381-0458
Талат Ализаде
Аспирант Нахчыванского государственного университета
[email protected]
https://orcid.org/0000-0002-2381-0458
СТРАТЕГИЯ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ В АЗЕРБАЙДЖАНЕ: АЛЬТЕРНАТИВНАЯ ЭНЕРГЕТИЧЕСКАЯ ЭКОНОМИКА
Резюме
Устойчивое развитие в Азербайджане требует стратегического поворота от углеводородной зависимости к альтернативной энергетической экономике. В этой статье рассматриваются глобальные определения устойчивого развития, излагаются политические рамки и стратегические документы Азербайджана (в частности, его Стратегия социально-экономического развития на 2022–2026 годы), а также оценивается потенциал солнечных, ветровых, гидро-, биомассовых и геотермальных ресурсов. Хотя законодательство, такое как Закон 2021 года об использовании возобновляемых источников энергии в производстве электроэнергии, и законы об энергоэффективности обеспечивают прочную основу, возобновляемые источники энергии остаются недостаточно используемыми. Институциональные барьеры, низкая вовлеченность частного сектора и унаследованные субсидии еще больше тормозят прогресс. Опираясь на передовой международный опыт и национальные приоритеты ЦУР, мы предлагаем меры по совершенствованию рыночных механизмов, оптимизации тарифов на электроэнергию и привлечению инвестиций, обеспечивая при этом справедливый доступ и наращивание потенциала. Надежная альтернативная энергетическая экономика может сократить выбросы парниковых газов, укрепить энергетическую безопасность и поддержать обязательства Азербайджана по ЦУР до 2030 года.
Ключевые слова: устойчивое развитие, альтернативная энергетика, возобновляемая энергетика, Азербайджан, энергетическая стратегия.
AZƏRBAYCANIN DAVAMLI
İNKİŞAF STRATEGİYASI: ALTERNATİV ENERJİ İQTİSADİYYATI
Tələt Əlizadə
Naxçıvan Dövlət Universiteti, doktorant
https://orcid.org/0000-0002-2381-0458
[email protected]
XÜLASƏ
Azərbaycanda dayanıqlı inkişaf karbohidrogen asılılığından alternativ enerji iqtisadiyyatına doğru strateji dönüş tələb edir. Bu məqalədə dayanıqlı inkişafın qlobal tərifləri araşdırılır, Azərbaycanın siyasət çərçivəsi və strateji sənədləri (xüsusən 2022-2026-cı illər üçün Sosial və İqtisadi İnkişaf Strategiyası) təsvir edilir və günəş, külək, hidro, biokütlə və geotermal resursların potensialı qiymətləndirilir. Elektrik Enerjisi İstehsalında Bərpa Olunan Enerji Mənbələrinin İstifadəsi haqqında 2021-ci il Qanunu və enerji səmərəliliyi qanunları kimi qanunvericilik möhkəm zəmin yaratsa da, bərpa olunan enerji mənbələrindən kifayət qədər istifadə olunmur. İnstitusional maneələr, özəl sektorun aşağı iştirakı və irsi subsidiyalar irəliləyişə daha da mane olur. Bu məqalədə ən yaxşı beynəlxalq təcrübələrə və milli DİM prioritetlərinə əsaslanaraq potensialın yaradılmasını təmin etməklə yanaşı, bazar mexanizmlərini təkmilləşdirmək, əlavə tarifləri optimallaşdırmaq və investisiya cəlb etmək üçün tədbirlər təklif araşıdırlır. Güclü alternativ enerji iqtisadiyyatı istixana qazı emissiyalarını azalda, enerji təhlükəsizliyini gücləndirə və Azərbaycanın 2030-cu ilədək DİM üzrə öhdəliklərini dəstəkləyə bilər.
Açar sözlər: davamlı inkişaf, alternativ enerji, bərpa olunan enerji, Azərbaycan, enerji strategiyası.
Summary
Sustainable development in Azerbaijan requires a strategic pivot from hydrocarbon dependency toward an alternative energy economy. This article examines global definitions of sustainable development, outlines Azerbaijan’s policy framework and strategic documents (notably its 2022–2026 Social and Economic Development Strategy), and evaluates the potential of solar, wind, hydro, biomass, and geothermal resources. Although legislation—such as the 2021 Law on Using Renewable Energy Sources in Electricity Production—and energy-efficiency laws provide a solid foundation, renewables remain under-exploited. Institutional barriers, low private-sector engagement, and legacy subsidies further hinder progress. Drawing on international best practices and national SDG priorities, we propose measures to enhance market mechanisms, optimize feed-in tariffs, and attract investment, while ensuring equitable access and capacity building. A robust alternative-energy economy can reduce GHG emissions, strengthen energy security, and support Azerbaijan’s 2030 SDG commitments.
Keywords: sustainable development, alternative energy, renewable energy, Azerbaijan, energy strategy
