УДК 336; 336.11
https://doi.org/10.30546/3006-0346.2025.3.87.614

Phd, Хамид Халилов
Азербайджанский Государственный Зкономический Университет
E-mail: [email protected]

РЕЗЮМЕ
Актуальность исследования: В современных условиях финансовые рынки становятся все более сложными и динамичными, требуя непрерывного совершенствования методологии учета и оценки ценных бумаг. Глобализация, технологические инновации, изменчивость рыночных условий и внезапные экономические события создают необходимость в точных и надежных методах оценки рисков и стоимости ценных бумаг. Актуальное исследование в этой области позволяет не только обеспечить эффективное функционирование финансовых рынков, но и помогает инвесторам и регуляторам принимать информированные решения, минимизируя потенциальные риски и способствуя устойчивому развитию экономики.
Результаты исследования: По результатам исследования стоит подчеркнуть важность защиты принципов прозрачности и справедливости при оценке ценных бумаг, особенно в контексте регулирования и защиты интересов инвесторов. В целом следует подчеркнуть важность постоянного развития методов учета и оценки и их адаптации к меняющимся условиям финансового рынка, чтобы обеспечить их стабильность и эффективность.
Сферы применения результатов исследований: Результаты, полученные в результате проведенных исследований и анализа, могут быть использованы в качестве базы данных при разработке программ и проектов по развитию учета ценных бумаг, а также при проведении дальнейших исследований, связанных с темой исследования, написании научных статей и исследовательских работ. При анализе финансовых показателей методология оценки ценных бумаг используется для для проведения финансового анализа и принятия управленческих решений. Методика учета и оценки ценных бумаг важна для компаний, занимающихся финансовой отчетностью и аудитом. Точные и надежные методы оценки активов помогают обеспечить достоверность финансовой информации и доверие инвесторов и регулирующих органов. При проведении слияний и поглощений, оценке инвестиционных проектов или оценке акций на рынке инвесторы часто используют методологии бухгалтерского учета и оценки для определения справедливой стоимости компаний и их активов.

Ключевые слова: ценные бумаги, методология учета, оценка ценных бумаг, финансовые рынки, прозрачность и справедливость, управление рисками, финансовый анализ, инвестиционные решения.

MÜASİR ŞƏRAİTDƏ QİYMƏTLİ KAGIZLARIN UÇOTU VƏ QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ METODOLOGİYASI
XÜLASƏ
Tədqiqatın aktuallığı: Müasir şəraitdə maliyyə bazarları getdikcə mürəkkəb və dinamik xarakter alır ki, bu da qiymətli kağızların uçotu və qiymətləndirilməsi metodologiyasının daim təkmilləşdirilməsini tələb edir. Qloballaşma, texnoloji yeniliklər, dəyişkən bazar şəraiti və qəfil iqtisadi hadisələr qiymətli kağızların risklərinin və dəyərinin qiymətləndirilməsi üçün dəqiq və etibarlı metodlara ehtiyac yaradır. Bu sahədə müasir tədqiqatlar təkcə maliyyə bazarlarının səmərəli fəaliyyətini təmin etmir, həm də investorlara və tənzimləyicilərə əsaslandırılmış qərarlar qəbul etməyə, potensial riskləri minimuma endirməyə və davamlı iqtisadi inkişafı təşviq etməyə kömək edir.
Tədqiqatın nəticələri: Qiymətli kağızların qiymətləndirilməsində şəffaflıq və ədalətlilik prinsiplərinin, xüsusən də investorların maraqlarının tənzimlənməsi və qorunması kontekstində qorunmasının vacibliyi vurğulanmalıdır. Ümumiyyətlə, mühasibat uçotu və qiymətləndirmə metodlarının davamlılığını və səmərəliliyini təmin etmək üçün onların davamlı inkişafının, maliyyə bazarının dəyişən şərtlərinə uyğunlaşdırılmasının vacibliyini vurğulamaq lazımdır.
Tədqiqat nəticələrinin tətbiqi sahələri: Aparılmış tədqiqat və təhlillər nəticəsində əldə edilmiş nəticələr qiymətli kağızların uçotunun inkişafı üzrə proqram və layihələrin işlənib hazırlanmasında, həmçinin tədqiqat mövzusu ilə bağlı gələcək tədqiqatların aparılmasında, elmi məqalələrin və avtoreferatların yazılmasında məlumat bazası kimi istifadə edilə bilər. Maliyyə göstəriciləri təhlil edilərkən maliyyə təhlilinin aparılması və idarəetmə qərarlarının qəbul edilməsi üçün qiymətli kağızların qiymətləndirilməsi metodologiyasından istifadə edilir. Qiymətli kağızların uçotu və qiymətləndirilməsi metodologiyası maliyyə hesabatı və auditi ilə məşğul olan şirkətlər üçün vacibdir. Aktivlərin dəqiq və etibarlı qiymətləndirilməsi üsulları maliyyə məlumatlarının etibarlılığını və investorların və tənzimləyicilərin etimadını təmin etməyə kömək edir. Birləşmə və satınalmalar həyata keçirərkən, investisiya layihələrini qiymətləndirərkən və ya bazarda səhmləri qiymətləndirərkən investorlar şirkətlərin və onların aktivlərinin ədalətli dəyərini müəyyən etmək üçün çox vaxt mühasibat uçotu və qiymətləndirmə metodologiyalarından istifadə edirlər.

Açar sözlər: qiymətli kağızlar, uçot metodologiyası, qiymətli kağızların qiymətləndirilməsi, maliyyə bazarları, şəffaflıq və ədalətlilik, risklərin idarə edilməsi, maliyyə təhlili, investisiya qərarları.

METHODOLOGY OF ACCOUNTING
AND VALUATION OF SECURITIES IN MODERN CONDITIONS
SUMMARY
Relevance of the study: In modern conditions, financial markets are becoming increasingly complex and dynamic, which requires continuous improvement of the methodology of accounting and valuation of securities. Globalization, technological innovations, volatility of market conditions and sudden economic events create a need for accurate and reliable methods of assessing the risks and value of securities. Modern research in this area allows not only to ensure the effective functioning of financial markets, but also helps investors and regulators make informed decisions, minimizing potential risks and promoting sustainable economic development.
Results of the study: It is necessary to emphasize the importance of protecting the principles of transparency and fairness in the valuation of securities, especially in the context of regulation and protection of investors' interests. In general, it is necessary to emphasize the importance of continuous development of accounting and valuation methods, their adaptation to changing financial market conditions in order to ensure their sustainability and effectiveness.
Application of the research results: The results obtained as a result of the conducted research and analysis can be used as a database in developing programs and projects for the development of securities accounting, as well as in conducting further research related to the research topic, writing scientific articles and SUMMARYs. When analyzing financial indicators, the methodology of securities valuation is used to conduct financial analysis and make management decisions. The methodology of accounting and valuation of securities is important for companies engaged in financial reporting and auditing. Accurate and reliable methods of asset valuation help ensure the reliability of financial information and the confidence of investors and regulators. When conducting mergers and acquisitions, evaluating investment projects or evaluating shares on the market, investors often use accounting and valuation methodologies to determine the fair value of companies and their assets.

Keywords: securities, accounting methodology, valuation of securities, financial markets, transparency and fairness, risk management, financial analysis, investment decisions.